Millî Küme (daha sonra kullanılan adlarıyla Maarif Mükâfâtı ve Millî Eğitim Kupası), Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından düzenlenen ve İstanbul, Ankara ile İzmir liglerinden katılan takımların mücadele ettiği millî futbol ligidir.[1][2] 1937-1950 yılları arasında 11 kez deplasmanlı lig şeklinde düzenlenmiştir.[3] O dönemde Ankara ve İzmir liglerinin civar şehirlerden takımlar barındırdığından dolayı Millî Küme'de 3 büyük şehirden fazla şehir temsil edilmiştir.[4][5]
1944 yılında dönemin başbakanı olan Şükrü Saracoğlu'nun önerisiyle Türk futbol tarihindeki ilk Başbakanlık Kupası maçı düzenlenmiştir. Türkiye Futbol Şampiyonası'nı kazanan takım, bu kupada Millî Küme birincisi ile karşı karşıya gelmiştir. İki şampiyon takımın karşılaştığı bu kupa Avrupa'daki ilk süper kupalardan biridir.[1] Türkiye Futbol Şampiyonası 1924 yılından 1935'e dek ülkenin ilk ulusal şampiyonası olup 1937 yılında yerini Millî Küme'ye bırakmıştır. Bu turnuva TFF tarafından 1940 yılında yeniden hayata geçirilmiş, ancak o zamandan itibaren Millî Küme'nin gölgesinde kalmıştır. Başbakanlık Kupası'nın bu formatı 1950 yılına dek devam ederken, Millî Küme şampiyonu daima Türkiye Futbol Birinciliği şampiyonuna üstün gelmiştir.
Millî Küme 1950'de son kez oynanıp sonlandırılmıştır. Bir yıl sonra Türk futbolunda profesyonelliğe geçilmiştir. Bu ulusal ligde en çok şampiyonluğu 6 kez ile Fenerbahçe elde etmiştir.[7][8]
^ab"Before the national Turkish leagues". angelfire.com (İngilizce). Erdinç Sivritepe. 19 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2017.
^"Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluyor", tff.org, Türkiye Futbol Federasyonu, erişim tarihi: 26 Ekim 2017, ...ilk deplasmanlı lig kapsamındaki Milli Küme maçları da yine bu dönemde tertip edilmiştir.
^"Turkey - Ankara League Final Tables [Ankara Ligi puan durumları]". rsssf.com. RSSSF. 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019.
^"Turkey - İzmir League Final Tables [İzmir Ligi puan durumları]". rsssf.com. RSSSF. 2 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019.
^Yüce, Mehmet (2015). İdmancı Ruhlar – Futbol Tarihimizin Klasik Devreleri: 1923-1952. 2. İstanbul: İletişim Yayınları. s. 346. ISBN9789750516955.
^"Turkey - List of Champions". rsssf.com (İngilizce). RSSSF. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018.
^"Futbolda Türkiye Şampiyonluklarımız". fenerbahce.org. Fenerbahçe SK resmi websitesi. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
^ab"Türkiye Milli Eğitim Kupası". mackolik.com. Erişim tarihi: 24 Mart 2018.
Kitaplar
Yüce, Mehmet (2015). İdmancı Ruhlar – Futbol Tarihimizin Klasik Devreleri: 1923–1952. Türkiye Futbol Tarihi. 2. İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN9789750516955.
Cihat Arman (122)