İstiklâl Marşı
![]() ![]() Ulusal Marşı | ||
Diğer ismi | Osmanlıca: استقلال مارشى | |
---|---|---|
Güfte | Mehmet Âkif Ersoy, 1921 | |
Beste |
Ali Rıfat Çağatay, Osman Zeki Üngör, 1930 Edgar Manas, 1932 (Orkestrasyon) | |
Kabul tarihi | 12 Mart 1921 | )|
| ||
Ses Örneği | ||
İstiklâl Marşı (Osmanlı Türkçesi: استقلال مارشى), Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin[1] millî marşı.
Güftesi, Anadolu'da Millî Mücadele'nin devam ettiği sırada Mehmet Âkif Ersoy tarafından kaleme alınmış şiirdir. Şairin Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk'a, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirir.[2]
Şiir, 12 Mart 1921'de Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından İstiklâl Marşı olarak kabul edilmiştir. Bestesi Osman Zeki Üngör'e aittir. Orkestrasyonu Edgar Manas tarafından yapılmıştır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Maarif Vekaleti, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlarında, İstiklâl Harbi'nin millî bir ruh içerisinde kazanılması imkânını sağlamak amacıyla 1921'de bir güfte yarışması düzenledi. Yarışmaya toplam 724 şiir katıldı. Eser gönderenler arasında Kâzım Karabekir, Hüseyin Suat Yalçın, İsak Ferrara, Muhittin Baha Pars ve Kemalettin Kamu gibi tanınmış isimler de vardı.[3] "Çanakkale Şehitlerine" ve "Bülbül" gibi şiirlerin sahibi Mehmet Âkif'in "Milletin başarılarının para ile övülemeyeceğini" düşündüğü için yarışmaya katılmak istemediği bilinir.[4]
Son şiir gönderme tarihi olan 23 Aralık 1920'den sonra Eğitim Bakanlığı güfteleri incelemiş ancak içlerinde istiklal marşı olabilecek bir eser bulamamıştı. Mehmet Âkif, Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey'in kendisine yazdığı 5 Şubat 1921 tarihli davet mektubundan sonra fikrini değiştirerek Ankara'daki Taceddin Dergâhı'ndaki odasında, Türk ordusuna hitap ettiği şiiri kaleme aldı ve Bakanlığa teslim etti.[5] Şiirde şair; Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk ulusunun bağımsızlığa, Hakk'a, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirmiştir.[2] Hamdullah Suphi Bey, Âkif'in şiirinin önce cephede asker arasında okunmasına karar verdi. Batı Cephesi Komutanlığına gönderilen şiir, askerin beğenisini kazandı.[3] İstiklâl Marşı, 17 Şubat 1921 tarihinde Hâkimiyet-i Milliye ve Sebilürreşad gazetelerinde yayımlandı, on iki gün sonra ise Konya'da Öğüt gazetesinde yer aldı.[5]
Ön elemeyi geçen yedi şiir, 12 Mart 1921'de Mustafa Kemal'in başkanlığını yaptığı Meclis oturumunda tartışmaya açıldı.[4] Mehmet Âkif'in şiiri, Meclis kürsüsünde Hamdullah Suphi Bey tarafından okundu.[6][7][8] Şiir okunduğunda milletvekilleri büyük bir heyecana kapıldı ve diğer şiirlerin okunmasına gerek görülmedi.[4] Bazı mebusların itirazlarına rağmen Mehmet Akif'in şiiri coşkulu alkışlarla kabul edildi.[5]
Güfteye en sert eleştiri Kâzım Karabekir'den geldi. Kâzım Karabekir, 26 Temmuz 1922'de Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey’e yazdığı mektupta yarışma sonucunun iptal edilmesini istemiş ve eleştirilerini sıralamıştır. Eleştirilere karşın güftede bir değişikliğe gidilmedi ve Paşa da bu konuda ısrarcı olmadı.[3]
Mehmet Âkif, kazandığı beş yüz liralık ödülü yoksul kadın ve çocuklarına iş öğreterek yoksulluklarına son vermek için kurulan Darülmesaiye bağışladı.[5] Şair ayrıca, İstiklâl Marşı'nın Türk milletinin eseri olduğunu beyan etmiş ve İstiklâl Marşı'nın güftesini, şiirlerini topladığı Safahat'a dahil etmemiştir.
Ülke savaş içerisinde olduğu için Âkif'in şiirinin bestelenmesi iki sene ertelendi, 1923'ün 12 Şubat'ında İstanbul Maarif Müdürlüğüne beste yarışması açma görevi verildi.[9]
Şiirin bestelenmesi için açılan ikinci yarışmaya 24 besteci katıldı. Ülkenin içinde bulunduğu zor koşullar nedeniyle sonucu belirleyecek bir değerlendirme yapılamadı. Bu nedenle güfte, ülkenin çeşitli yerlerinde farklı bestelerle okunmaya başlandı. Edirne'de Ahmet Yekta Bey'in, İzmir'de İsmail Zühtü Bey’in, Ankara'da Osman Zeki Bey'in, İstanbul'da Ali Rıfat Bey ve Zati Bey'in besteleri okunuyordu.[3]
1924 yılında Ankara'da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini kabul etmiştir.[10] Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930'da değiştirilerek dönemin Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe konmuş, toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armonilemesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yapmıştır. Üngör'ün yakın dostu Cemal Reşit Rey'le yapılan bir röportajda da kendisinin belirttiğine göre beste, aslında başka bir güfte üzerine yapılmıştır ve İstiklâl Marşı olması düşünülerek bestelenmemiştir. Söz ve melodide yer yer görülen uyum (prozodi) eksikliğinin (Örneğin "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" mısrası ezgili okunduğunda "şafaklarda" sözcüğü iki müzikal cümle arasında bölünmüştür.) esas sebebi de budur. Protokol gereği, sadece ilk iki dörtlük beste eşliğinde günümüzde İstiklâl Marşı olarak söylenmektedir.[11] 2013 yılında marşın bestesine okunma zorluğunu gidermek amacıyla çeşitli teknik düzenlemeler gerçekleştirilmiştir.[12]
Sözleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İstiklâl Marşı 10 kıtadan oluşur, ancak resmî törenlerde sadece ilk 2 kıtası (kalın harflerle gösterilmiştir) okunur.
Osmanlıca alfabe ile yazımı | Türk alfabesi ile yazımı |
---|---|
،قورقما سونمز بو شفقلرده یوزن آل سنجاق |
Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak, |
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
ABD Deniz Kuvvetleri Bandosu yorumu (enstrümantal)
İstiklâl Marşı'nın ilk bestecisi Ali Rıfat Çağatay yorumuyla İstiklâl Marşı (sözlü)
Osman Zeki Üngör'ün bestesinin kitapçığı
Zati Arca'nın bestesinin kitapçığı
Lemi Atlı'nın bestesinin kitapçığı
Ali Rıfat Çağatay'ın ilk bestesinin kitapçığı
Ali Rıfat Çağatay'ın ikinci bestesinin kitapçığı
Ahmet Yektâ Madran'ın bestesinin kitapçığı
İsmail Hakkı'nın beste kitapçığının kapağı
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bahçesinde bulunan İstiklâl Marşı anıtı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Ülsever, Cüneyt (25 Mart 2007). "KKTC'de yaşanan Türklük kriziyle ilgili bilgi notu". Hürriyet. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
- ^ a b "İşte İstiklal Marşı'nın ilk bestesi". http://www.sabah.com.tr. Sabah gazetesi 12 Mart 2012. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
|website=
dış bağlantı (yardım) - ^ a b c d "İstiklal Marşı'mız Nasıl Yazıldı?". http://www.derindunya.com. Derindunya.com sitesi, 26 Haziran 2014. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
|website=
dış bağlantı (yardım) - ^ a b c Hür, Ayşe. ""Devşirme" Marşlarla Milliyetçili". http://bianet.org. Taraf gazetesi, 26 Nisan 2008. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
|website=
dış bağlantı (yardım) - ^ a b c d İstiklâl Marşı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, Yayın tarihi: 2003.
- ^ "İlk okunması (01.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
- ^ "Görüşmeler ve kabulü (12.03.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
- ^ "Maarif vekaleti tezkeresinin okunması (26.02.1921)" (PDF). TBMM. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2009.
- ^ Bardakçı, Murat. "İstiklâl Marşı'nı orkestraya bir Ermeni vatandaşın uyarladığını bilir misiniz?". http://www.haberturk.com/. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2016.
|website=
dış bağlantı (yardım) - ^ "İstiklâl Marşı'nın Altı Yıl Boyunca Kullanılan İlk Bestesi". Youtube. 21 Eylül 2006. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ "İstiklâl Marşı'nın notası" (PDF). TBMM. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ http://www.tccb.gov.tr/cumhurbaskanligi/resmi-simgeler/istiklalmarsi/
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
![]() |
Commons'ta dosyalar |
![]() |
Vikikaynak'ta belgeler |
- İstiklal Marşı Tam Metni .pdf-Dosyası olarak indir
- Millî Marş ve Edebi Metin Olarak İstiklal Marşı .pdf-Dosyası olarak indir
- (TSK Orkestrası; Kültür Bakanlığı Korosu) Şiiri .zip-Dosyası olarak indir
- (Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) Marşı .zip-Dosyası olarak indir
- (Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Enstrümental) Marşı .zip-Dosyası olarak indir
- 2013 Yılında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün talimatıyla yenilenen İstiklal Marşı'nın Yeni Yorumu-1 .rar-Dosyası olarak indir
- 2013 Yılında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün talimatıyla yenilenen İstiklal Marşı'nın Yeni Yorumu-2 .rar-Dosyası olarak indir
- İstiklal Marşı'nın 10 Kıta Açıklaması
- İstiklal Marşının Önemi Türkçesi ve İngilizcesi