Türk bayrağı
Türk bayrağı | |
---|---|
Türkiye bayrağı | |
Ayrıntılar | |
Kullanan(lar) | Türkiye |
Kabul tarihi |
Osmanlı dönemi: 1844 Cumhuriyet dönemi: 29 Mayıs 1936 |
Lakabı | Ay yıldız, al bayrak, al sancak. |
Tipi | Ulusal ve resmî bayrak |
Oran | 2:3 |
Tasarım |
Kırmızı arka plan üzerine beyaz hilal ve beş köşeli yıldız. Renkler |
Türk bayrağı,[1] Türkiye'nin ulusal ve resmî bayrağıdır. Al renkli zemin üzerine beyaz hilal ve yıldız konarak oluşan bayrak mevcut şekliyle ilk olarak 1844 yılında Abdülmecit dönemindeki Tanzimat sürecinde kabul edilmiş, Cumhuriyet döneminde 29 Mayıs 1936'da 2994 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal bayrağı olarak kanunlaşmıştır. 22 Eylül 1983'te 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile bayrak ölçütleri belirlenmiş ve bayrak son halini almıştır.
Efsaneye göre bayraktaki al, kan kırmızısıdır ve şehitlerin dökülen kanlarını temsil eder. Gece yarısı bu kanların üzerine yansıyan hilal biçimindeki ay ve bir yıldızla beraber Türk bayrağının görüntüsü oluşur. Bu efsanenin 1389 yılında meydana gelen I. Kosova Muharebesi'nde gerçekleştiği söylenmektedir.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı İmparatorluğu'ndan önceki Anadolu Türk devletlerinde kullanılan bayrak renk ve sembolleri hakkında yeterli bir bilgi yoktur. Türk bayrağı ilk olarak Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Mesud tarafından Osman Bey'e gönderilen beyaz renkli sancak olarak görülür.[3]
15. yüzyıldan sonra al bayrak Yavuz Sultan Selim dönemindeki Çaldıran Muharebesi'nde ise yeşil bayrak kullanılmaya başlanmıştır. Türk bayrağına en yakın şekle ise III. Selim döneminde rastlanır. Bu bayrakta hilal ile birlikte sekiz köşeli yıldız kullanılmıştır. Sekiz köşeli yıldız şekil bilimine göre zafer anlamı taşımaktadır. 1844 yılında Abdülmecit dönemindeki Tanzimat sürecinde bayraktaki yıldız beş köşeli şeklini almıştır. Beş köşeli yıldız insanı sembolize etmektedir.
Saltanatın kaldırılması üzerine 29 Mayıs 1936 tarihinde bayrağın şekli kesin bir şekilde tayin edilmiştir. 28 Temmuz 1937 tarihli, 27175 sayılı "Türk Bayrağı Nizamnamesi Kararnamesi" ile de Türk bayrağının kullanılışı düzenlenmiştir.
Ölçüleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikikaynak'ta Türk Bayrağı Tüzüğü ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun, 25 Ocak 1985 tarih ve 85/9034 nolu "Türk Bayrağı Tüzüğü" kararının 4. maddesinde, bayrağın boyutları belirlenmiştir.
Kanuna göre, Türk Bayrağı, yırtık, sökük, yamalı, delik, kirli, soluk, buruşuk veya layık olduğu manevi değeri zedeleyecek herhangi bir şekilde kullanılamaz. Resmî yemin törenleri dışında her ne maksatla olursa olsun, masalara, kürsülere örtü olarak serilemez. Oturulan veya ayakla basılan yerlere konulamaz. Bu yerlere ve benzeri eşyaya Bayrağın şekli yapılamaz. Elbise veya üniforma şeklinde giyilemez. Hiçbir siyasi parti, teşekkül, dernek, vakıf ve tüzükte belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları dışında kalan kurum ve kuruluşun amblem, flama, sembol ve benzerlerinin ön veya arka yüzünde esas veya fon teşkil edecek şekilde kullanılamaz. Türk Bayrağına sözle, yazı veya hareketle veya herhangi bir şekilde hakaret edilemez, saygısızlıkta bulunulamaz. Bayrak yırtılamaz, yakılamaz, yere atılamaz, gerekli özen gösterilmeden kullanılamaz.[4]
Kısaltma | Ölçü | Oran | |
---|---|---|---|
G | Genişlik | 1 | |
A | Dış ay merkezinin uçkurluktan mesafesi | 1/2 G | |
B | Ayın dış dairesinin kutru (çapı) | 1/2 G | |
C | Ayın iç ve dış merkezleri arası | 1/16 G | |
D | Ayın iç dairesinin kutru (çapı) | 0.4 G | |
E | Yıldız dairesinin, ayın iç dairesinden olan mesafesi | 1/3 G | |
F | Yıldız dairesinin kutru (çapı) | 1/4 G | |
L | Boy | 1.5 G | |
M | Uçkurluk genişliği | 1/30 G | |
Not: Bayrak genişliği ne olursa olsun (G) emsali değişmez. |
Al rengin tonu Pantone 485 ve RGB (227, 10, 23) olarak tayin edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Benzer ve ilişkili bayraklar[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk bayrağının ay-yıldız orantısı ve İslami geçmişi çok çeşitli bayraklara ilham kaynağı olmuştur.
Hilal ve sekiz köşeli yıldızın yer aldığı Osmanlı bayrağı.
31 Ağustos 1913'te Batı Trakya'da kurulan ancak yalnızca 52 gün yaşayabilen Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti'nin bayrağı.
15 Kasım 1983'te kurulan ancak yalnızca Türkiye'nin tanıdığı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bayrağı.
Irak Türkmenleri'nin bayrağı.
Müslüman Boşnakların bayrağı
Türk Konseyi'nin bayrağı.
Almanya Türkleri'nin siyasal anlamı bulunmayan ve sadece kültürel açıdan Almanya'da Türk futbol takımını desteklemek için oluşturdukları bayrak.[5]
Avrupa Birliği'nde artan Müslüman nüfusa karşı tepki amaçlı hazırlanan bir "Eurabia Bayrağı" örneği.[6]
Açe bayrağı
Türk Ortodoks Patrikhanesi'nin logosu
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İstiklâl Marşı'nın 1. , 2. ve 10. kıtalarında Türk bayrağından bahsedilir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Türk Bayrağı Kanunu". Türk Tarih Kurumu. 24 Eylül 1983. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ Map Universal, Turkey Flag Map and Meaning
- ^ "Türk Bayrağı ve Altın Oran İlişkisi" (PDF). erciyes.edu.tr. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2010.
- ^ "Türk bayrağı ve İstiklal Marşı". Kültür ve Turizm Bakanlığı. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- ^ "Hamburg: "Alman-türk" Bayrağı, Müzeye Kaldırıldı". haberler.com. 14 Kasım 2006. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
- ^ "Drapeau de l'Union Islamique Européenne (Eurabia)" (Fransızca). bergolix.wordpress.com. 19 Eylül 2008. 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Flags of Turkey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikikaynak'ta 2893 Sayılı Türk Bayrağı Kanunu ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- 22 Eylül 1983 tarih, 2893 sayılı Türk bayrağı Kanunu