Beylerbeyi (Osmanlı Türkçesi ): Osmanlı Devleti döneminde bir eyaletin yönetiminden sorumlu olan kişiydi. Fars kültüründen alınan yöneticilik birimi için ve Vali gibi sözcükler de Osmanlı tarihinin çeşitli dönemlerinde beylerbeyi sözcüğüyle eş anlamda kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti'nin ilk döneminde sadece 1 beylerbeyi vardı. Padişah Anadolu 'dayken Rumeli bölgesini yöneten kişiye "Rumeli Beylerbeyi" denmişti.Rumeli Beylerbeyliği I. Murat döneminde kurulmuştur. Sonradan Yıldırım Bayezit döneminde ise "Anadolu Beylerbeyliği " kuruldu. Buna ilerki dönemlerde yapılan fetihlerle yeni eyaletler katıldı. Son dönemlerde 40'ı aşkın beylerbeyliği ve bunları yöneten beylerbeyleri bulunmaktaydı.
Eyâlet
Bugünkü yeri
Adana Eyaleti
Anadolu 'nun Akdeniz kıyısı
Anadolu Eyaleti
Anadolu 'nun batı kesimi
Ankara Eyaleti
Aydın Eyaleti
Bağdat Eyaleti
Irak 'ın orta bölümü
Basra Eyaleti
Irak 'ın güneyi
Bosna Eyaleti
Bosna-Hersek , Sırbistan , Hırvatistan ve Karadağ 'ın bölümleri
Budin Eyaleti
Macaristan ve Sırbistan , Hırvatistan 'ın bazi bölümleri
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti
Bugünkü Yunanistan , Gelibolu, Adalar
Cezayir Eyaleti
Bugünkü Cezayir
Çıldır Eyaleti
Bugünkü Gürcistan
Diyâr-ı Bekr Eyaleti
Güneydoğu Anadolu ve kuzey Irak'ın bazı bölümleri
Edirne Eyaleti
Eğri Eyaleti
Macaristan 'ın bazı bölümleri
Erzurum Eyaleti
Erzurum ve çevresi
Girit Eyaleti
Habeş Eyaleti
Sudan , Suudi Arabistan , Eritre , Somali
Halep Eyaleti
Suriye 'nin Halep kenti çevresi
Hersek Eyaleti
Bosna-Hersek
Hüdavendigâr Eyaleti
İstanbul Eyaleti
Kanije Eyaleti
Macaristan ve Hırvatistan 'ın bazı bölümleri
Karaman Eyaleti
Konya ve Orta Anadolu civarı
Karesi Eyaleti
Kars Eyaleti
Kuzeydoğu Anadolu ve Gürcistan 'ın bazı kesimleri
Kastamonu Eyaleti
Kefe Eyaleti
Ukrayna ve Rusya 'dan bazı bölümler
Kıbrıs Eyaleti
Kıbrıs adası
Lahsa Eyaleti
Suudi Arabistan
Manastır Eyaleti
Mısır Eyaleti
Mısır ve İsrail , Ürdün , Suudi Arabistan 'ın bazı kesimleri
Mora Eyaleti
Mora Yarımadası
Musul Eyaleti
Kuzey Irak
Niş Eyaleti
Podolya Eyaleti
Rakka Eyaleti
Suriye ve Irak 'ın kuzey bölümleri ile Güneydoğu Anadolu
Rum Eyaleti
Rumeli Eyaleti
Sayda Eyaleti
Selanik Eyaleti
Silistre Eyaleti
Bulgaristan , Romanya , Moldova ve Ukrayna
Şam Eyaleti
Şehrizor Eyaleti
Irak 'ın Kerkük bölgesi
Temeşvar Eyaleti
Romanya , Sırbistan , Macaristan
Trablusgarp Eyaleti
Libya
Trablusşam Eyaleti
Trabzon Eyaleti
Lazistan yöresi
Tunus Eyaleti
Uyvar Eyaleti
Van Eyaleti
Van çevresi
Varat Eyaleti
Vidin Eyaleti
Yanya Eyaleti
Yemen Eyaleti
Yemen çevresi
Zigetvar Eyaleti
Zûlkâdiriyye Eyaleti
Hidiv : Mısır valileri beylerbeyi unvanının yanı sıra hidiv olarak da anılmışlardır.
Dayı : 1671 yılından itibaren seçilerek göreve getirilen Cezayir Eyaleti ve Tunus Eyaleti yöneticilerinin unvanıdır.
Halil Inalcık. Osmanlı İmparatorluğu Klâsik Çağ (1300 - 1600), İstanbul 2005