Haydarpaşa Garı

Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Haydarpaşa Garı
Konum Haydarpaşa Gar Sk., Rasimpaşa Mah., 34716
Kadıköy, İstanbul
Koordinatlar 40°59′46.42″K 29°01′07.09″D / 40.9962278°K 29.0186361°D / 40.9962278; 29.0186361
Sahip TCDD
İşletmeci TCDD Taşımacılık
Bağlantılar İETT Otobüs, Şehir Hatları
Yapı
Yapı türü Hemzemin
Otopark Evet
Engelli erişimi Evet
Tarihçe
Açılış 1872'de demir yolu 1908'de gar binası
Kapanış 19 Haziran 2013
Haydarpaşa Garı'nın iç görünümü

Haydarpaşa Garı, 1908'de İstanbul - Bağdat Demir Yolu hattının başlangıç istasyonu olarak inşa edilen tren garıdır. Gar, TCDD'nin ana istasyonudur. İstanbul'un Anadolu yakasında, Kadıköy'de bulunur. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Bağdat Demir Yolu yanında İstanbul-Şam-Medine (Hicaz Demir Yolu) seferleri de yapılmaya başlanmıştır.

Haydarpaşa Garı ve çevresi (Şubat 2013)
Beşiktaş vapuru üzerinden Haydarpaşa Garı (26 Ağustos 2014)

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Devrin Osmanlı padişahı II. Abdülhamit döneminde, 30 Mayıs 1906 tarihinde yapımına başlanmıştır. 19 Ağustos 1908 tarihinde tamamlanıp hizmete girmiştir. Bir rivayete göre binanın bulunduğu sahaya III. Selim'in paşalarından Haydar Paşa'nın adı verilmiştir. Binanın inşaatı, Anadolu Bağdat adı altında bir Alman şirketi gerçekleştirmiştir. Ayrıca bir Alman'ın teşebbüsüyle garın önünde mendirek inşa edilerek Anadolu'dan gelecek veya Anadolu'ya gidecek vagonların ticari eşyasını yükleme ve boşaltma işlevi için tesisler yapılmıştır.

İki Alman mimar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından hazırlanan proje yürürlüğe girmiş, garın yapımında Alman ustalarla İtalyan taş ustaları birlikte çalışmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında gar deposunda bulunan cephanelere 1917'de yapılan bir sabotajla çıkan yangın sonucu binanın büyük bir bölümü hasar görmüştür. Yeniden onarılan bina bugünkü şeklini almıştır. 1979'da Haydarpaşa'nın açıklarında Independenta adlı tankerin bir gemiyle çarpışması sonu meydana gelen patlamadan ve sıcaktan dolayı binanın O Linneman adlı ustanın yaptığı kurşun vitrayları hasara uğramıştır. 1976'da aslına uygun olarak yeniden geniş çapta onarılmış ve 1983'ün sonunda dört dış cepheyle iki kulenin restorasyonu tamamlanmıştır.

28 Kasım 2010 tarihinde çatısında çıkan ağır yangından dolayı çatısı çökmüş ve 4. katı kullanılamaz hale gelmiştir.[1]

Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Projesi kapsamında İstanbul-Eskişehir bölümündeki demir yolu çalışmaları nedeniyle, 1 Şubat 2012 tarihinden itibaren 24 ay süreyle ülke çapındakı tren seferlerine ara verildi.[2]

Çatı saati[değiştir | kaynağı değiştir]

Garın çatısında bulunan saat Anadolu'daki benzer birçok çatı ve cephe saatinin aksine 1908 yılında yapının kendisiyle birlikte tamamlanmıştır.[3] Barok süslemeli alınlıkta yer alan saat dairesel bir kadrandan ibarettir. Saatin orijinal mekanizması korunmakla birlikte kadrandaki Doğu Arap rakamları Harf Devrimi ile birlikte Arap rakamları ile değiştirilmiştir.

Demir yolu hatları[değiştir | kaynağı değiştir]

Fotoğraf galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Haydarpaşa Garı'nın Miniatürk'teki maketi

  • İç görünüm

  • Haydar paşa tren garı soldan sağa dış görünümü

  • 28 Kasım 2010 tarihindeki yangında yapı ağır hasar görmüştür.

  • Haydarpaşa Tren Garı

  • Deniz ve demiryolu bağlantısını gösteren bir fotoğraf

  • Haydarpaşa Garı ve arkada Sarayburnu

  • Restorasyon sonrası yenilenen çatı ve devam eden dış cephe çalışması

Hakkında basılı yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Yavuz, M.,Eine vergleichende Studie über den Bahnbau und die Bahnhofsarchitektur der Anatolischen Bahnen und der Bagdadbahn mit ihren Vorbildern im Deutschen Reich [Anadolu- Bağdat Demiryollarındaki İstasyon Binaları ile Bunların Almanya İmparatorluğu’ndaki Öncü Modelleri Arasında Mukayeseli Bir Araştırma], Doktora Tezi, Ruhr Üniversitesi, Tarih Fakültesi, Sanat Tarihi Enstitüsü, Bochum-Almanya.
  • Yavuz, M. -"Large Railway Station Buildings in Ottoman Geography: From Rumeli to Hidjaz", XI. International Symposium on Mediterranean Archaeology (SOMA), 24-29 April 2007 in İstanbul-Turkey. (Edited by Çiğdem Özkan aydın), BAR İnternationals Series 1900, Oxford/England 2009, s. 431-438.
  • Yavuz, M. "Hellmuth CUNO", Anadolu-Bağdat Demiryollarının Yapımında Görev Alan Mimar ve Mühendisler“, Uluçam Armağanı, Ankara 2008, 299-311.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Haydarpaşa Garı'nda yangın: Tarihi çatı tamamen yandı". Milliyet gazetesi. 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2010. 
  2. ^ Basın Duyurusu: Köseköy-Gebze YHT Hattının İnşaası Nedeniyle EskişEhir – İstanbul Hattında 1 Şubat 2012'den İtibaren 24 Ay Tren Trafiğine Ara Verildi. TCDD. 30 Ocak 2012 tarihinde erişilmiştir.
  3. ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 123, ISBN 9786055813239 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Uzaydan Haydarpaşa GarıErioll world 2.svg
"http://www.turkcewiki.org/w/index.php?title=Haydarpaşa_Garı&oldid=21461808" adresinden alındı.