Fatih Sultan Mehmet Köprüsü

Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Koordinatlar: 41°5.5′K 29°4′D / 41.0917°K 29.067°D / 41.0917; 29.067

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Diğer ad(lar) İkinci köprü
Taşınan Motorlu taşıt
Geçiş İstanbul Boğazı
Konum İstanbul, Türkiye
Sahibi Karayolları Genel Müdürlüğü
Tasarım BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş.
Freeman Fox & Partners
Türü Asma köprü
Malzeme Çelik
Ayak sayısı 4
Uzunluk 1.510 m (4.950 ft)
Genişlik 39 m (128 ft)
Yükseklik 105 m (344 ft)
Dikey açıklık 1.090 m (3.580 ft)
Başlangıç tarihi 4 Ocak 1986
Bitiş tarihi 3 Temmuz 1988
Önce yapılan Boğaziçi Köprüsü
Tarihî durumu Kullanımda
Geçiş ücreti ₺10,50 (otomobil)
₺4,25 (Motorsiklet)
₺13,50 (3,20 metreden büyük her türlü iki akslı araçlar)
₺29,50 (3 akslı araçlar)
₺58,75 (4 ve 5 akslı araçlar)
₺78,25 (6 ve üstü akslı araçlar)[1]
Koordinatlar 41°05′28″K 29°03′40″D / 41.09111°K 29.06111°D / 41.09111; 29.06111Koordinatlar: 41°05′28″K 29°03′40″D / 41.09111°K 29.06111°D / 41.09111; 29.06111{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün İstanbul Boğazı'ndan görünümü (Şubat 2013)

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, İstanbul'da Kavacık ile Hisarüstü arasında, Asya ile Avrupa'yı Boğaziçi Köprüsü'nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü. Yapımına 4 Ocak 1986'da başlanılan ve ankraj blokları arasındaki uzunluğu 1.510 m, orta açıklığı 1.090 m, genişliği 39 m, denizden yüksekliği 64 m'dir.

İnşaata 4 Ocak 1986 tarihinde başlanılmış ve halen dünyanın en büyük çelik asma köprüleri içinde 14. sırada yer alan bu büyük proje 3 Temmuz 1988 tarihinde Başbakan Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır[2].

Köprünün proje hizmetleri İngiliz Freeman, Fox ve Partners firması ve BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş. firması[3] tarafından yerine getirilmiş, inşaatını ise Türkiye'den STFA, Japon Ishikawajima Harima Heavy Industries Co. Ltd., Mitsubishi Heavy Industries Ltd. ve Nippon Kokan K. K. adlı şirketlerin oluşturduğu konsorsiyum 125 milyon dolar karşılığında üstlenmiştir.

Teknik ve temel özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü projesinin temel özellikleri, taşıyıcı kule temellerinin boğazın iki yakasındaki yamaçlara oturması, kulelerin tabliye mesnet düzeyinden başlaması ve tabliyesinin Boğaziçi Köprüsü’ndeki gibi ortotropik, berkitmeli panellerden oluşan aerodinamik enkesitli kapalı kutu biçiminde olmasıdır. Boğaziçi Köprüsü’nden farklı olarak bu köprünün askı kabloları dikey olarak düzenlenmiştir. Bu kablolar çiftli tertiplenmiş olup gerektiğinde bu kablolardan biri kolayca değiştirilebilecektir.

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün kule temelleri 14 m x 18 m boyutunda ve ortalama 6 m yüksekliğindedir. Ama zemin durumuna göre yer yer kademeli olarak proje kotundan 20 m daha derine inilmiştir. Temellerin üzerinde yükseliği 14 m’ye varan betonarme kaideler yer almakta ve çelik kuleler bu kaidelerin içine 5 m kadar ankre edilmiş bulunmaktadır.

Köprünün ana bloklarına mesnet oluşturan bu kulelerin yüksekliği, temel betonu üst kotundan başlamak üzere 102,1 m’dir. Kuleler yüksek mukavemetli berkitmeli çelik panellerin birbirine bulonlanarak birleştirilmesiyle 8 kademe halinde monte edilmiştir. Boyutları tabanda 5 m x 4 m, tepede ise 3 m x 4 m’dir. Düşey kuleler birbirlerine ikişer adet yatay kirişle bağlanmış olup, her birinin içinde bakım hizmetleri için bir asansör yerleştirilmiştir.

Taşıyıcı ana kablolar, her kulenin tepesinde yer alan kablo semeri üzerinden geçmektedir. Bunlar git-gel çekim yöntemi ile yapılmış, her seferinden ve bir doğrultuda 4 tel taşıyan kasnağın 4 m/sn gibi çok yüksek bir hızda çalışması sağlanmıştır. Her ana kablo bir ankraj bloğundan öbürüne uzanan 32 tane büklüm grubundan, ayrıca tepedeki semerlerle ankraj blokları arasında yer alan 4 tane ek gergi büklümünden oluşmaktadır. Her bir büklümde 504 tane, ek büklümlerde ise 288 ve 264 tane çelik tel vardır. Galvanizli yüksek mukavemetli çelikten olan tellerin çapı 5,38 mm’dir.

Kutu kesitli tabliye 33,80 m genişliğinde ve 3 m yüksekliğinde olup her iki yanında konsol olarak dışa taşan 2,80 m eninde birer yaya yolu bulunmaktadır. Dört gidiş dörtte geliş olmak üzere toplam sekiz şeritli tabliyenin aerodinamik biçimi rüzgar yükünü azaltmaktadır. Tabliye 62 üniteden oluşmaktadır.Çeşitli uzunluktaki bu üniteler birbirine kaynakla birleştirilmiştir. Ağırlıkları 115-230 ton arasında değişen tabliye üniteleri, denizden palangalar ile yukarı çekilerek yerlerine yerleştirilmiştir.

Köprü, 3 Temmuz 1988'de[4] dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır. Köprüden geçen ilk araç Özal'ın resmi otomobili olmuştur.

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Edirne-Ankara arasındaki Trans European Motorway (TEM) in bir parçasıdır.

Araç geçişleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Boğaziçi + F.S.M Köprüsü Yavuz Sultan Selim Köprüsü Avrasya Tüneli
2016 380.000 (günlük)[5] 110.000 (günlük)[6][7][8] 68.500 (taahhüt) [9]
2015 386.301 (günlük)[10] İnşa halinde İnşa halinde
2014 416.438 (günlük) İnşa halinde İnşa halinde
2013 417.534 (günlük) İnşa halinde İnşa halinde

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet Köprüleri Geçiş Ücretleri Tarifesi". KGM. 7 Ekim 2019. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2019. 
  2. ^ İTÜ raporu s.35
  3. ^ BOTEK Boğaziçi Teknik Müşavirlik A.Ş.
  4. ^ İTÜ
  5. ^ http://t24.com.tr/haber/yavuz-sultan-selim-koprusu-kazanc-vaat-ediyor-mu,356986
  6. ^ http://www.gunes.com/ekonomi/50-bin-beklerken110-bin-arac-geciyor-721264
  7. ^ http://www.cnnturk.com/turkiye/bakandan-mahmutbey-aciklamasi
  8. ^ http://www.haberyapi.com/2016/09/26/yavuz-sultan-selim-koprusunden-gunde-yaklasik-110-bin-arac-geciyor/
  9. ^ http://www.avrasyatuneli.com.tr/Files/pdf/Ulatrma_Bakan_Basn_Bulumas-BB_28.10.2014_websitesi_icin.pdf
  10. ^ http://www.hurriyet.com.tr/otoyol-ve-kopruler-para-basti-ama-giselerde-trafik-cilesi-katlandi-29863657

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Uzaydan Fatih Sultan Mehmet KöprüsüErioll world 2.svg
"http://www.turkcewiki.org/w/index.php?title=Fatih_Sultan_Mehmet_Köprüsü&oldid=21352746" adresinden alındı.