Çince

Bu madde günlük dilde kullanılan Çince hakkındadır. Çin'de konuşulan farklı Sinitik diller hakkında bilgi almak için Çin dilleri sayfasına bakınız.

Çince
汉语／漢語 ya da 中文
Çince Karakterler
Telaffuz	Hànyǔ veya Zhōngwén
Bölge	Doğu Asya
Etnisite	Han Ulusu
Konuşan sayısı	(1.197.392.400 atıf 1984-2000)
Dil ailesi	Çin-Tibet dilleri Sinitik Çince
Standart formlar	Standart Çince
Diyalektler	Mandarin Jin Wu Huizhou Gan Xiang Min Hakka Yue Pinghua
Yazı sistemi	Çince karakterler Bopomofo Hanyu Pinyin Xiao'erjing
Resmî durumu
Resmî dil	Çin Hong Kong Makao Tayvan Singapur Burma Birleşmiş Milletler
Onaylanmış azınlık dili	Kanada Malezya ABD
Dil kodları
ISO 639-1	zh
ISO 639-2	chi (B) zho (T)
ISO 639-3	zho
Birinci Anadili olan ülkeler.   Çince konuşan nüfusun 5.000.000 olduğu yerler.   Çince konuşan nüfusun 1.000.000 olduğu yerler.   Çince konuşan nüfusun 500.000 olduğu yerler.   Çince konuşan nüfusun 10.000 olduğu yerler.   Önemli şekilde Çince konuşulan yerler.

Çince (Basitleştirilmiş Çince: 汉语; Geleneksel Çince: 漢語; pinyin: Hànyǔ; diğer adları: 中文, 國文, 华文, 华语), Çin'de ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan binlerce ufak dilin tümüne birden verilen addır ve bunlar tek bir dil sayılırsa, Dünya'da en çok konuşulan dildir.

Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, tamamen ayrı birer dil olarak kabul edilebilecek kadar farklı "dilcik"lerden oluşmuştur. Bu yüzden Çincenin bir dil değil, bir dil ailesi olduğu iddia edilir. En çok konuşulanı Mandarin, yaklaşık 850.000.000 kişi tarafından konuşulur. Daha sonra Şanghay ve civarındaki 90.000.000 insan tarafından konuşulanı Wu Çincesidir. Göçmen topluluklarda en çok Kantonca kullanılır. Bunun sebebi göç eden Çinlilerin genelde güney kesimlerden olmasıdır. Bu dil, Çin-Tibet dilleri ailesinin koluna dahildir.

Çince, dünyanın en çok konuşulan dili olduğundan Birleşmiş Milletler'in aynı zamanda resmî dillerinden biridir.

Etkileri

Çin dilinin zamanında Doğu Asya dilleri üzerinde etkisi çok olmuştur. Gerek yazı sistemi, gerek dil yapısı ile birçok uzak doğu ülkesinin dilini etkilemiştir. Çin dilinin Korece, Japonca, Vietnamca gibi dillerin üzerinde etkisi görülmektedir. Her ne kadar Vietnamca Latin harfleri ile yazılıyor olsa da Çince, Modern Vietnamca sözlüğünün %60'ını oluşturur. Japonca ve Korece ise Çin dilinden yazı sistemi olarak etkilenmişlerdir. Japoncanın Kanji karakterleriyle Çince karakterler, mânâları ve okunuşları Çinceden çoğu zaman farklı olsa da şeklen birbirlerine çok benzerler. Aynı şekilde Korece karakterler de Çinceye benzer; fakat bu benzerlik Japon dilindekinden biraz daha azdır. Korece kelimelerin çoğunun kökenini Çince kelimelerdir.

Çin karakterleri

Çin karakterleri bu dile has bir yazı sistemidir. Bu sistemin 3500 yılı bulan bir tarihi vardır. Çin dilindeki karakterler yan yana gelerek kelimeyi oluşturmazlar. Çin dilinde her kelime için farklı bir karakter vardır. Çincenin geleneksel ve Mao tarafından yaptırılan basitleştirilmiş karakterleri vardır. 1954 yılından önce Çince, geleneksel karakterler ile yazılıyordu. Çin bunları kolaylaştırmış ve basitleştirilmiş karakterlere dönüştürmüştür. İyi eğitim almış bir Çinli okuyucu 5.000 ilâ 7.000 karakter bilir. Çince bir gazete okuyabilmek için en az 3.000 karakter öğrenilmelidir.

Çincenin lehçeleri

Ana madde: Çin dilleri

Çin dili bölgelerine göre farklılık gösterir. Çin'de en popüler olan lehçe Mandarindir. Çin dilinin hangi bölgelerde ne kadar bir nüfus tarafından konuşulduğu şöyledir:

• Mandarin: Çin'in büyük bir bölümünü kapsar. 850.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Wu: Şanghay ve civarındaki 90.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Yue (Kantonca): Çin'in Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde 70.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Min: Tayvan ve Fujian eyaletlerinde 58.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Jin: Çin'in Şansi ve Gansu eyaletindeki 45.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Xiang: Çin'in Hubei ve Hunan eyaletlerinde 36.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Hakka: Çin'in Guangdong eyaletinde 35.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Gan: Çin'in Jiangxi eyaletindeki 33.000.000 kişi tarafından konuşulur.
• Pinghua: Çin'in Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'ndeki 3.000.000 kişi tarafından konuşulur.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Çince ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

• Çin dilleri
• Çince karakterler

Dış bağlantılar

Telaffuz

• Eğitici video23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: altı dakikada pinyin telaffuz.

Sözlükler

• MDBG free online Chinese-English dictionary6 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Chinese Characters Dictionary14 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Chinese - English Dictionary: from Webster's Online Dictionary - the Rosetta Edition
• CEDICT8 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Chinese-English Dictionary Project
• English-Chinese Translation Dictionary30 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• CantoDict16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Cantonese-English Dictionary Project
• Chinese-English dictionary16 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Deutsch - Chinesisch9 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Almanca - Çince Sözlük
• İngilizce - Çince10 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İngilizce - Çince Sözlük