Sülüs
Sülüs, (Arapça: ثلث, "bir-üç") Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı[1] veya Hicrî IV. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan, nesihe benzer, kalınca bir yazı türüne verilen ad olarak tanımlanır.[2] Camilerde, Kervansaray ve Medrese kitabelerinde celi sülüs tarzı yaygındır. Ortaçağ'da camilerde iç mimari'de süsleme olarak çok kullanılmıştır. Günümüzde evlerde, işyerlerinde ve camilerin duvarlarını süsleyen ve küçük ve büyük levhalarda, kitabelerde ve birçok mezar taşlarında görülür.
Sülüs'ün en önemli yazı türü hareke tarzıdır.
Gelişim aşamaları[değiştir | kaynağı değiştir]
En büyük katkıları Sülüs el yazısı evrimine, Osmanlı İmparatorluğu zamanında, Osmanlı hat sanatçıları yapmıştır.
15. yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk devrim 15. yüzyılda oluştu ve Şeyh Hamdullah (1436 – 1520) tarafından başlatıldı.[3][4]
17. yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]
İkinci devrim 17. yüzyılda oluştu, bir Osmanlı hattatı olan Hâfız Osman (1642-1698) tarafından başlatıldı.[5][6]
19. yüzyıl ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Sonunda, Mehmed Şevki Efendi 19. yüzyılın sonlarında, el yazısına bugünkü biçimini verdi.[7][8][9]
Ünlü hattatlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- İbn Mukle (Abu Ali Muhammad ibn ali ibn Mokla Şirazî) (886-940)
- Şeyh Hamdullah (1436–1520)
- Ahmed Karahisari (1468-1556)
- Hâfız Osman (1642-1698),
- Yedikuleli Abdullah (1670-1731)
- Mustafa Rakım Efendi (1757 - 1826), Türk İslam hat sanatının en büyük ismidir.[10]
- Mustafa İzzet Efendi (1801-1876)
- Mehmed Şevkı Efendi (1829-1887)
- Sami Efendi (1838-1912)
- Mehmed İzzet Efendi (1841-1903)
- Hamit Aytaç
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ TDK Güncel Türkçe Sözlük[ölü/kırık bağlantı]
- ^ TDK BSTS / Kitaplıkbilim Terimleri Sözlüğü[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Hüseyin Kutlu: Hat sanatı kalemi şevk edebilmektir - Kalem Güzeli
- ^ hamdullah1500s
- ^ Kitap Sanatı
- ^ Ali, Wijdan. "From the Literal to the Spiritual: The Development of Prophet Muhammad's Portrayal from 13th Century Ilkhanid Miniatures to 17th Century Ottoman Art 3 Aralık 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". In Proceedings of the 11th International Congress of Turkish Art, eds. M. Kiel, N. Landman, and H. Theunissen. No. 7, 1–24. Utrecht, The Netherlands, August 23-28, 1999, sayfa 7
- ^ Mehmed Şevki Efendi « Sanat Tarihi
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- ^ "Türk İslam Sanatları - Tezyini Sanatlar". 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
- ^ "Journal of Ottoman Calligraphy :: RAKIM: 'Mustafa Rakim" (1757 - 1826) :: April :: 2006". 6 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2008.
